يكي از قدرتمندترين و تاثيرگذارترين واژگان در هر كسبوكار «بيانيه چشمانداز» است چرا كه چگونگي سازمان در آينده را به تصوير ميكشد و نقشه راه سازمان را براي رسيدن آينده مشخص ميسازد.
ويژگيهاي رايج يك بيانيه چشمانداز خوب را ميتوان اينگونه توصيف كرد:
• اختصار: به آساني براي كاركنان به خاطر سپرده و تكرار شود.
• شفافيت: هدف اصلي كسبوكار را تعريف كند.
• آيندهگرايي: تشريح كند كه شركت در آينده مشخص از جايگاه فعلي به كجا ميرسد.
• پايداري: چشماندازي بلندمدت را ارائه ميكند و بعيد است تغييرات بازار و تكنولوژي تغييراتي جدي در آن بهوجود آورد.
• چالشبرانگيز: سهلالوصول نبوده و براي رسيدن به آن سازمان نيازمند تلاش فراوان باشد.
• الهام بخشي: موجب ايجاد انگيزش در كاركنان شود و براي آنها مطلوب باشد.
اما با فرض اينكه موفق به تهيه و تدوين بيانيه چشمانداز شده باشيد، نقش شما به عنوان رهبر سازماني در به اشتراك گذاري با ردههاي مختلف كاركنان بسيار حائز اهميت است.
در مطالعه معتبري در سال 2012 در خصوص ويژگيهاي رهبران، بيش از 71 درصد كاركنان اظهار كردهاند كه از رهبران خود الهام بخشي و به اشتراكگذاري چشمانداز سازمان را انتظار دارند.
اين نكته مهم است كه ارتباط و درك چشمانداز تنها براي رهبران يك سازمان از اهميت برخوردار نيست، اگر كاركنان نتوانند تصوير شفاف و روشني از چشمانداز داشته باشند، هرگز نخواهند توانست چگونگي تحقق آن را تصور كنند. به عبارت ديگر چشمانداز تنها متعلق به رهبران سازمان نيست. هنگامي كه چشمانداز در يك سازمان به درستي به اشتراك گذاشته ميشود، جذب افراد، نگهداري كاركنان با انگيزه و همچنين انرژي و اعتماد به نفس كاركنان براي مقاومت در برابر موانع و چالشهاي پيشروي سازمان براي رسيدن به موفقيت بسيار آسان خواهد بود.
براي به اشتراك گذاري موفق چشمانداز اقدامات زير را انجام دهيد:
1. از زبان نمادين استفاده كنيد. به تجربه ديده شده است كه رهبران الهام بخش از استعاره و تمثيل استفاده ميكنند و مثال، مصداق و حكايات مرتبط ارائه ميكنند. مطابق با بررسيهاي انجام شده، استفاده از اين روش تاثيرگذاري مستقيم بر نيمكره راست مغز و در نتيجه ماندگاري بالاي مفهوم در ذهن مخاطبان است. بدون ترديد يكي از معروفترين سخنرانيهاي دوران ما، سخنراني معروف«من رويايي دارم» دكتر مارتين لوتركينگ است كه جلوههاي استفاده از استعاره در سخنراني او به خوبي ديده ميشود. براي مثال او در بخش هايي از اين سخنراني ميگويد:«اكنون زمان آن است كه كشور ما از ريگهاي روان نژادپرستي به سرزمين حاصلخيز برادري تبديل شود.»
2. تصوير ذهني ايجاد كنيد. اگر از شما سوال شود كه اولين چيزي كه پس از شنيدن واژه «پاريس، فرانسه» به ذهن شما ميرسد را تصوير كنيد چه پاسخي خواهيد داد؟ بديهي است اولين چيزي كه به ذهن هر شخصي ميآيد مساحت شهر پاريس يا تعداد جمعيت آن نيست! بلكه اكثر افرادي كه به اين سوال پاسخ ميدهند از تصوير ذهني قوي كه از شهر پاريس دارند استفاده ميكنند و پاسخ هايي مانند «برج ايفل»، «موزه لوور»، «خيابان شانزه ليزه» و... را ارائه ميكنند.
سعي كنيد در ارائه ها، سخنرانيها و ارتباطات خود با كاركنان براي به اشتراك گذاري چشمانداز، يك نشانه مشخص، طعم، بو، مزه و حس كاملا قوي قابل لمس منتقل كنيد. يادتان باشد كه بسياري از افراد با دليل و مدرك براي قبول چشمانداز متقاعد نميشوند بلكه عواطف، احساسات و عامل اصلي است كه آنها را قانع خواهد كرد.
3. براي ارتباطات مثبت بهطور مستمر تمرين كنيد. براي اينكه يك رهبر سازماني در پرورش روحيه كاركنان خود و جلب توجه آنها به يك چشمانداز موفقيتي چشمگير كسب كند، بايد «خوش بين» و «مثبت انديش»، «انعطافپذير» و «با اعتماد به نفس» باشد. اخيرا يكي از مديران عامل شركتهاي ايراني در سخنراني جشن آغاز سال خود بيش از 25 بار از واژه «متاسفانه» استفاده كرده بود و جالب اينكه، كاركنان اين واژه را دقيقا شمرده و بهخاطر سپرده بودند! آنچه مهم است درباره كاركنان خود بدانيد آن است كه آنها اظهارات منفي را نسبت به واژگان مثبت خيلي آسانتر به ذهن خود ميسپارند و اين موضوع بهطور موثر روي بهرهوري آنها موثر است. بنابراين رهبران بايد در سخنراني ها، صحبتها و حتي گفتوگوهاي روزانه خود بسيار دقت داشته باشند.
البته يادآوري اين نكته نيز مهم است كه «مثبت انديشي» به معناي ناديده گرفتن واقعيتها نيست، حتي لازم است گاه به اشتباهات اعتراف كرد و فشارهاي وارد بر كسبوكار را به كاركنان يادآوري كرد اما بايد در ارتباطات با كاركنان، آنها به اين باور برسند كه پس از تاريكي دشواريهاي كسبوكار، طلوع روشني در انتظار شركت و كسبوكار است.
4. احساسات خود را بيان كنيد. مطالعات انجام شده روي رهبران كاريزماتيك و تاثيرگذار نشان ميدهد كه اين افراد به آساني احساسات خود را به ديگران نشان ميدهند. بيشتر لبخند ميزنند، شمرده و تاثيرگذار صحبت ميكنند، كلمات را واضح ادا ميكنند و از زبان بدن خود به شكل مناسب استفاده ميكنند. بنابراين سعي كنيد با استفاده از اين رفتارها انرژي را به كاركنان خود منتقل كنيد.
5. داستانگويي كنيد. داستانها در تهييج افراد بسيار قوي عمل ميكنند. بسياري از ما روياهاي روزهاي بزرگسالي خود را از داستانهايي داريم كه والدين ما برايمان تعريف و تكرار كردهاند. استفاده از داستانگويي موجب ميشود تا بتوانيد از نظر احساسي بر كاركنان خود اثرگذاري داشته باشيد و آنها با اين روش تا مدتهاي طولاني چشمانداز تعريف شده را به ذهن خود خواهند سپرد.
به خاطر داشته باشيد ايجاد و به اشتراكگذاري چشمانداز يكي از مهمترين فعاليتهاي يك رهبر كسبوكار است و زماني كه شما بتوانيد حس مشتركي از چشمانداز در سازمان خود ايجاد كنيد، قادر خواهيد بود رهبري بسيار اثربخشتري داشته باشيد.